Boerennijd en Waterkwaliteit
Stop eens met altijd naar de boer wijzen
Ironisch is het dat het land dat bekend staat om de samenwerking met water en het gevecht tegen overstroming, een waterkwaliteit heeft waar ik wel een beetje verdrietig van word. Niet alleen heeft Nederland op de kop gekregen van de EU voor het niet voldoen aan Kader Richtlijn Water, maar ook heb ik dit met eigen ogen van dichtbij gezien. Het woekerende fonteinkruid in het Ijsselmeergebied is om gek van te worden, niet alleen als watersporter. Want als vis zou ik me ook vervelen met de hele dag dezelfde vegetatie. Nou viel het afgelopen zomer mee, maar toen kregen we algen die het water troebel maakten. De situatie met het fonteinkruid zorgde ten minste voor gezonder water. Tijdens het uitvoeren van een quickscan voor mijn studie in de polder bleek dat de waterkwaliteit daar toevallig ook teleurstellend was. Er ging een gerucht rond door de Boer Burger Beweging dat Nederland het KRW strenger zou interpreteren, maar pointer.kro-ncrv.nl heeft in een artikel al vergeleken dat dat niet aan de orde is.
Helaas is het wel weer de boer, die op z’n falie krijgt. Het is bijna alsof men denkt dat de boeren het expres doen. Zou een boer elke dag opstaan en denken: “Waar ik nou toch eens zin in heb! Vandaag zorg ik dat mijn vee extra veel gaat mesten zodat de bodem en het oppervlaktewater zo veel stikstofverbindingen krijgen dat ecosystemen uit balans zullen raken!” Zo worden de boeren, naar mijn mening, wel afgeschilderd. Ooit moesten ze opschalen, toen liepen we tegen een milieuprobleem aan, en dan wijzen we naar de boer. Afijn door protesten die uit de hand liepen snap ik wel dat hun imago een beetje is aangedaan, maar heus niet elke boer reed met de trekker een gemeentehuis binnen. Het overgrote deel wilde natuurlijk oprecht gehoord worden en dat er oplossingen op tafel kwamen, en duidelijk maken dat veranderingen niet hocus-pocus-pilates-pas geregeld zijn. Ik geloof niet dat boeren al een paar jaar horen dat hun bedrijf een vervuilende factor is voor ecosystemen en dat ze dat maar voor de lol negeren. Hoe zou u het vinden als u erop wordt gewezen dat uw levensstijl slechte invloed heeft op de natuur, maar dat u dat niet zomaar even kan veranderen? En dat wanneer u dat aangeeft, hier niet naar wordt geluisterd maar door wordt gegaan met dat wijzen? De boer zelf is niet het probleem. Het probleem zit hem in de manier van boeren en de consument die die manier van boeren blijft aanmoedigen. De boeren voeren hun bedrijf zoals het al jaren gaat en plotselinge, drastische veranderingen werken nooit in een bedrijf, niet in een winkelketen, niet bij de bank, niet bij de overheid en ook niet bij een boer. Want de boer moet wel nog steeds een huishouden zien te onderhouden, werknemers betalen en de kosten van het bedrijf zelf betalen. Een hele hoop boeren houden zeker wel van de natuur, door de natuur kunnen we immers aan eten komen en heeft die boer immers een bedrijf.
Misschien is het eens tijd om met concrete oplossingen te komen waarmee de boer kleine veranderingen kan doorvoeren in hun bedrijf om bij te dragen aan minder uitspoeling van afvalstoffen in het oppervlaktewater en biodiversiteit in het weiland en de sloten te bevorderen. Overigens zit er naast een te hoog gehalte stikstof en fosfor nog veel meer troep in het water, zoals medicijnresten, hormonen en micro- en nanoplastics. Het probleem van de slechte waterkwaliteit ligt natuurlijk niet bij alleen de boer. Want ook de schreeuwende consument kan zelf kleine veranderingen doorvoeren, zoals minder melk, vlees en eieren nuttigen, opletten welke cosmeticaproducten ze gebruiken die door de wasbak of het doucheputje worden gespoeld, niet voor het minste geringste maar pijnstilling slikken en hondendrollen en kattendrollen oprapen. Onthoud goed dat als je naar de boer wijst, er altijd nog vier vingers naar jezelf wijzen.